24 Nisan 2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5488 Sayılı Tarım Kanununun ‘Tarımsal Destekleme Finansmanı’ başlıklı 21’nci maddesinde yer alan “Tarımsal destekleme programlarının finansmanına bütçeden ayrılacak kaynağın GSMH’nın yüzde 1’inden az olamaz” ibaresi hükümetle çiftçilerin arasını açtı.
Yaşadıkları kuraklığın ardından son dönemde üst üste gelen zamlar nedeniyle girdi maliyeti artan çiftçi destekleri hatırlattı, “Şimdi değilse ne zaman?” diye sordu.
BAKANLIK ÇİFTÇİYE YANIT VEREMEDİ
İzmir’in Kiraz ilçesi Arkacılar Köyünden üretici Mehmet Kani desteklerden kendi payına düşen miktarın hesaplanmasını ve tarafına ödenmesini istedi. Kani’nin CİMER üzerinden yaptığı başvuruya Tarım ve Orman Bakanlığı “Başvurunuz incelenmiş olup, değerlendirmeleriniz bir sonraki destekleme dönemi çalışmalarında değerlendirilecektir” yanıtını verdi.
Kani ikinci kez müracaatta bulunarak “Hangi tarihte hangi dönemde başvurum işleme alınacak?” diye sordu. SÖZCÜ’ye konuşan Kani; “CİMER’e yazdım, talepte bulundum. Kanuna göre hakkımı istedim. Tam net bir cevap vermiyorlar” diye konuştu.
“10 YERDEN İCRA TEBLİĞİ GELDİ, BU CAN NASIL DAYANIR?”
Malatya’nın Battalgazi ilçesi Kemerköprü Köyü’nden üretici Celal Abbas Biçer çiftçiliğin baba mesleği olduğunu belirterek, “Mağduruz. Emeklerimizin karşılığını alamıyoruz. Üretim azaldı, üretici yeterince ürün alamıyor. Kaldırılan ürünleri de serbest piyasada kendi belirledikleri fiyattan alıyorlar. Ürün girdi maliyetlerini karşılamıyor. Çiftçi büyük zarara uğruyor. Bankaya, DSİ’ye, sigortaya borçluyum.
On yerden bana icra tebliği gelmiş. Bu can nasıl dayanır? Traktör ve arazime el konulmuş. 100 dönüm yerime arpa veya buğday ekemedim. Mazot, gübre, tohum, ilaç fiyatları almış başını gidiyor. Ekemedim. Yanlış tarım politikalarından vazgeçilsin” diye konuştu.
“UMUDUMUZ OLMUŞTU, HAYAL KIRIKLIĞIYLA KALDIK”
Denizli’nin Pamukkale ilçesi Kocadere Köyü üreticilerinden Feridun Özkan 2006 yılında çıkan yasayı dört gözle beklediklerini hatırlatarak, “Umudumuz olmuştu, hayal kırıklığıyla kaldık. Kanun çıkmış olmasına rağmen hemen her yıl desteğin yüzde 50’sini alabildik.
Son iki ayda yalnızca mazot yüzde 100’ün üzerinde artış gördü. Gübre yüzde 400 arttı. Bırakın eski alacakların bize verilmesini, ÜFE’nin çok üzerinde bir destek sağlanmalı. Otoyol ve köprülere geçiş garantisi verildiği gibi bizim ürünümüze de satış garantisi verilmeli. Yurt dışından alacaklarına Türk çiftçisi üretsin. Bizim köyümüzde arpa buğday ekilecek arazinin yüzde 70’i ekilmiyor. Çünkü maliyetler çok arttı. Çiftçide girdi parası yok. İmkanı olan da ekme cesareti gösteremiyor. Taban fiyat belirlenmeli de ektiğinden para kazansın” ifadelerini kullandı.
“BORÇLARIN FAİZLERİ SİLİNSİN”
Amasya’nın Suluova ilçesine bağlı Cürlü Köyü üreticilerinden Barbaros Keklik üreticilerin Tarım Kredi Kooperatifleri ve bankalara olan borçlarının ciddi bir sorun haline geldiğini belirterek, “Çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatifleri ve bankalara çok fazla borcu var. Bu borçların faizleri ciddi sorun haline geldi.
Borç faizlerinin bir an önce silinmesi, ana borçların da taksitlere bölünmesi gerekiyor. Borcumuzu ödemek istiyoruz. Çiftçi bu yıl çalışarak kaybeden kesim oldu. Böyle devam ederse seneye çiftçi kalmaz” dedi.
“MAZOTTA ÖTV KALKSIN, GÜBRE DESTEĞİ VERİLSİN”
Amasya’nın Merzifon İlçesine bağlı Sarıköy üreticilerinden ve aynı zamanda Tüm Köy Sen Başkanı da olan Sadık Turan hükümeti kendi çıkardığı kanuna uymamakla suçlayarak; “2006 yılında kanun çıktı. Buna göre GSMH’nın yüzde 1’i üreticilere destek olarak verilecekti. Ama maalesef hükümet kendi çıkardığı kanuna uymadı. Verdikleri destek ancak bunun yarısı kadar oldu.
Kanun çıktığından bu yana çiftçinin hükümetten alacağı 200 milyar lirayı buldu. Tarım girdilerinde artan maliyetler nedeniyle üretici çok zor durumda. Acilen mazotta ÖTV’nin kaldırılması ve gübre desteği verilmeli. Bunlar yapılmazsa çiftçi gübre atamaz duruma gelecek. Ülkemizde rekolte düşecek, tarımda dışa bağımlılığımız daha da artacak” ifadelerini kullandı.
“ÇİTÇİ MAHKEMELERDE SÜRÜNÜYOR”
Malatya’nın Doğanşehir ilçesine bağlı Karaterzi Köyü üreticilerinden Ali Gürel tütün ekimi yapan çiftçinin binlerce lira cezaya maruz bırakıldığını ve mahkemelerde süründüğünü belirterek; “Getirilen kotalar nedeniyle pancar ve tütün bitme noktasına geldi. Tütün ekilen yerlerde makaron şekilde satamazsınız denilerek yüzlerce çiftçiye ‘kaçak’ işlemi yapılıyor. Binlerce lira ceza kesiliyor.
Cezalar nedeniyle onlarca çiftçi mahkemelerde sürünüyor, suçlu muamelesi görüyor. Emek çekerek, alın teri dökerek ürettikleri tütünü satamıyorlar. Perişanlık, yoksulluk diz boyu. Acil yasa çıkarılmasını bekliyoruz. Kayısı da yeteri kadar gelir getirmiyor. 180 liralık taban gübresi 800 lira oldu. 200 liralık ilaçlar 850 lira oldu, tarlaya atamadık. Yaz döneminde yine gübre atmak zorundayız bu durumda atamayacağız. Verim düşecektir. Acilen tarımsal girdilerin düşmesi gerekli. Çiftçiye mazot, gübre, elektrikte KDV ve ÖTV kaldırılmalı. Biz üretmek istiyoruz. Tüketiciye ucuz gıda yetiştirmek istiyoruz” diye konuştu.
“ÇİFTÇİNİN ALACAĞI 200 MİLYAR LİRAYI GEÇTİ”
İYİ Parti Tarım Komisyonu üyesi ve Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş çiftçinin iktidardan alacağının 200 milyar lirayı geçtiğini belirterek, “Ülkemizin tarımı can çekişiyor” dedi. Çiftçinin bahar dönemi gübre atımından önce desteklenmesi gerektiğini söyleyen Yokuş, “Eğer çiftçimiz, besicimiz desteklenmezse ve onları kaderine terk ederseniz bu yıl başta ekmek olmak üzere gıda fiyatlarındaki fahiş artışlarla karşı karşıya kalacağımız aşikârdır.
2006 yılından bu yana çiftçimizin iktidardan toplam alacağı 200 milyar Türk lirasını geçti. Bu destekleri vermediğiniz için bugün çiftçilerimiz perişandır. Ocak 2022 yılı itibarıyla akaryakıt fiyatları başta olmak üzere elektrik ve doğal gaza fahiş oranlarda artışlar yapılmıştır. Bu zamların tüm vatandaşlarımızın bütçesine ağır bir yük getireceği aşikârdır. Çiftçilerimiz özellikle akaryakıt ve elektrik girdileri yüzünden daha da büyük mağduriyetler yaşayacaktır. Bu nedenle, çiftçilerimizin tarımda kullandığı akaryakıt ve elektrik maliyetlerinin de yarı yarıya düşürülmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı.